czyli o fazach (stanach skupienia) wody, w tym kilka ciekawostek i doświadczeń (dowodów). Zapraszam!
Na początek – formy przemian
Woda – ciecz, której kształt jest zmienny i uzależniony jest od naczynia, w którym się znajduje.
Lód – to forma stała, która ma określony kształt i objętość.
Para – czyli woda w postaci gazowej także przyjmuje kształt naczynia, w którym przebywa i bez względu na jego wielkość – wypełnia całą jego objętość.
Ciekawostka – czy wiesz, że tak naprawdę para wodna jest bezbarwnym gazem, którego nie można zobaczyć? To co zwykle określmy parą, czyli mgła czy chmura unosząca się nad wrzącą wodą – to faktycznie drobne kropelki wody zawieszone w powietrzu, podobnie jak zbudowane są chmury.
Dowód – jeśli pozostawisz (w temperaturze pokojowej) w naczyniu niewiele wody po pewnym czasie woda ta wyparuje. Przyglądając się temu zjawisku – czy widzisz parę wodną?
Ciekawostka – gęstość lodu jest o 1/9 mniejsza od gęstości wody.
Dowód – kostka lodu wrzucona do wody wystaje ponad jej powierzchnię w 1/9 swojej części – stąd powiedzenie: „to dopiero czubek góry lodowej”.
Procesy przemian
Każda z faz występowania materii jaką jest woda, podlega obustronnym procesom przemian, pozwalającym na przechodzenie kolejnych faz. Czynnikiem mającym bezpośredni wpływ na przemiany jest temperatura.
Woda powstanie w wyniku topnienia lodu lub skraplania pary wodnej.
Ciekawostka i dowód (jednocześnie) – ze skraplaniem najczęściej mamy do czynienia na szybach naszych mieszkań w zimie lub na lutrze w łazience po kąpieli, gdy para wodna spotka się z zimną powierzchnią, a jej cząsteczki łączą się tworząc krople wody
Lód powstaje z krzepnięcia wody lub resublimacji pary wodnej.
Warto dodać, że temperatura topnienia lodu wynosi 0oC, to jednocześnie także najwyższa temperatura wody, przy której następuje jej krzepnięcie.
Ciekawostka i dowód (jednocześnie) – para po resublimacji na szkle jest odpowiedzialna za powstanie szronu (podczas gwałtownego oziębienia się wilgotnego powietrza) oraz mroźnych malowideł na szybach.
Para wodna powstaje w wyniku parowania wody lub sublimacji lodu.
Ciekawostka – czy wiesz, że gdy wieje wiatr to kałuże po deszczu wysychają szybciej? Dzieje się tak ponieważ ruch powietrza przesuwa cząsteczki pary, których najwięcej jest w pobliżu wody – dając tym samym miejsce do powstawania kolejnych cząsteczek pary wodnej.
Dowód – porównanie prędkości parowania wody w próbach o tych samych objętościach, przy wiatraku skierowanym na jedną z prób (imitującym powiew wiatru).
Dowód – sublimacja jest odpowiedzialna za ubytek śniegu wraz upływem czasu, mimo ujemnej temperatury. Można się pokusić o przeprowadzenie takiego eksperymentu w zimie, o ile pogoda nam dopisze.
Ciekawostka – kamfora to organiczny związek chemiczny (z drewna cynamonowca kamforowego), który w temperaturze pokojowej sublimuje – stąd właśnie powiedzenie: „zniknąć jak kamfora”.
Podsumowanie
We wszystkich trzech fazach woda występuje w obiegu wodnym, o którym pisałam tutaj. I wszystkie procesy przemian tych faz następują w przyrodzie.
Woda występuję wszędzie wokół nas, nawet gdy tego nie dostrzegamy. Dbaj o wodę razem ze mną!
